Strona główna | Mapa serwisu | English version
INSTALACJE ELEKTRYCZNE         SIECI KOMPUTEROWE
Ochrona przepięciowa

Ochrona przepięciowa
ZASADY OCHRONY PRZECIWPRZEPIĘCIOWEJ


Coraz większa liczba urządzeń elektrycznych, szczególnie urządzeń

i systemów elektronicznych, telekomunikacyjnych i informatycznych posiada ograniczoną odporność na przepięcia. Konieczne stało się więc stosowanie
w instalacjach elektrycznych ochrony przeciwprzepięciowej.

Źródła przepięć

·    bezpośrednie uderzenie pioruna w sieć zasilającą, linię transmisji sygnałów lub
w budynek. Bez zastosowania odpowiednich układów ochronnych, urządzenia znajdujące się w obszarze o promieniu 1,5 km od miejsca uderzenia pioruna mogą ulec zniszczeniu.
·    przepięcia wewnętrzne spowodowane operacjami łączeniowymi oraz na skutek zwarć
w instalacjach spowodowanych przez same urządzenia elektryczne.

Kategorie wytrzymałości udarowej (kategorie przepięć) z uwzględnieniem miejsca zlokalizowania określonych urządzeń w instalacji podane są w normie PN-IEC 60364-4-443.
Dla sieci trójfazowej o napięciu nominalnym 230/400 V wymagane znamionowe napięcia udarowe wytrzymywane wynoszą:
·    6 kV dla IV  kategorii wytrzymałości udarowej (kategorii przepięć),
·    4 kV dla III kategorii wytrzymałości udarowej (kategorii przepięć),
·    2,5 kV dla II kategor ii wytrzymałości udarowej (kategorii przepięć),
·    1,5 kV dla I kategorii wytrzymałości udarowej (kategorii przepięć).

Kategorie wytrzymałości udarowej (kategorie przepięć) dotyczą następujących elementów instalacji:
·    kategoria IV dotyczy urządzeń stosowanych w złączu instalacji elektrycznej budynku lub w pobliżu złącza przed główną rozdzielnicą,
·    kategoria III dotyczy urządzeń rozdzielczych i obwodów odbiorczych, n a przykład: rozdzielnic tablicowych, wyłączników, oprzewodowania, a w tym kabli, przewodów szynowych, puszek łączeniowych, łączników, gniazd wtyczkowych w instalacji stałej, stacjonarnych silników przyłączonych trwale do instalacji stałej itp.,
·    kategoria II dotyczy odbiorników, na przykład: urządzeń gospodarstwa domowego, elektrycznych narzędzi przenośnych lub podobnych odbiorników,
·    kategoria I dotyczy urządzeń specjalnie chronionych.

Ochrona przed przepięciami atmosferycznymi lub łączeniowymi zostanie zapewniona poprzez:
· zastosowanie ograniczników przepięć,
·  poprawnie wykonanych połączeń wyrównawczych.
Szczególnie ważny jest podstawowy układ ochrony zainstalowany na początku instalacji.

Ograniczniki przepięć tworzące ten układ powinny zapewnić podstawową ochronę przed wszelkiego rodzaju przepięciami łączeniowymi, awariami w sieci elektroenergetycznej oraz przepięciami atmosferycznymi nawet w przypadku bezpośredniego uderzenia piorunaw budynek. Należy je instalować bezpośrednio w złączu lub w rozdzielnicy głównej. Ograniczniki powinny być włączone między każdy przewód fazowy i uziom oraz między przewód neutralny N i uziom, jeżeli przewód N nie jest na początku instalacji uziemiony.
Wskazane jest stosowanie jak najkrótszych przewodów łączących ograniczniki przepięć (najlepiej, aby całkowita ich długość nie przekraczała 0,5 m). Przewody uziemiające ograniczników przepięć powinny mieć przekrój nie mniejszy niż 4 mm2 Cu, a przy istnieniu instalacji piorunochronnej nie mniejszy niż 10 mm2 Cu.

W przypadku większości urządzeń elektrycznych niewystarczające jest zastosowanie jedynie ograniczników tworzących podstawowy układ ochrony. 
W dalszych częściach instalacji elektrycznej należy stosować ograniczniki przepięć tworzące dalsze stopnie ochrony odpowiednio do przyjętej kategorii wytrzymałości udarowej (kategorii przepięć).
Wskazane jest instalowanie ograniczników w rozdzielnicach i tablicach rozdzielczych, a w przypadku urządzeń specjalnie chronionych w gniazdach wtyczkowych, puszkach instalacyjnyc h lub bezpośrednio w chronionym urządzeniu. Powinny być one włączone między każdy przewód czynny (L1; L2; L3; N) i szynę uziemiającą lub przewód ochronny.

Przy stosowaniu ochrony przeciwprzepięciowej wielostopniowej, w celu zapewnienia koordynacji działania poszczególnych aparatów, odległości pomiędzy ogranicznikami przepięć z iskiernikami (odgromniki) a ogranicznikami warystorowymi (ochronniki) powinny wynosić od kilku do kilkunastu metrów. Szczegółowe zalecenia w tym zakresie podają producenci ograniczników przepięć. W innym przypadku konieczne jest zastosowanie pomiędzy nimi dodatkowego aparatu w postaci tak zwanej _222;indukcyjności odsprzęgającej_221;.

Przykłady rozmieszczenia ograniczników przepięć w instalacji elektrycznej w zależności od układu sieci przedstawiono na rysunkach 1, 2 i 3.



Wymiana instalacji elektrycznych   Montaż instalacji elektrycznych  Automatyka przemysłowa Wykonanie pomiarów  Konserwacja  
Sieci komputerowe   Instalacje alarmowe  Kamery / TV przemysłowa  Nagłośnienia